HƯỚNG DẪN cách lựa chọn aptomat chống giật cho hộ gia đình

Mục lục [Ẩn]

Nhu cầu sử dụng nguồn điện của hộ gia đình ở Việt Nam hiện nay, gần như 99,99% đều sử dụng nguồn năng lượng này. Sự tiện lợi của nguồn điện thì rất nhiều, nhưng cũng tiềm ẩn nhiều rủi ro, có thể gây chết người khi bị điện giật. Giải pháp tối ưu để giảm thiểu sự nguy hiểm trong suốt quá trình sử dụng điện là lắp thêm aptomat chống giật. Vấn đề đặt ra là, chúng ta trang bị aptomat chống giật hãng nào, chọn loại aptomat chống giật có thông số kỹ thuật như thế nào là phù hợp, hiệu quả của chúng mang lại ra sao, ... Hôm nay, mời Quý ban đọc cùng Điện Phan Khang tìm hiểu và khỏa lấp những âu lo này nhé.

Át chống giật sử dụng cho hộ gia đình

Át chống giật sử dụng cho hộ gia đình

1. Aptomat chống giật là gì

Aptomat chống giật còn có tên gọi khác là Át chống giật, CB chống giật, Aptomat chống dòng rò, Cầu dao chống dòng rò… Cũng tương tự như Aptomat thường, Aptomat chống giật có các loại sau:

Aptomat chống giật dạng tép RCCB (Residual Current Circuit Breaker).
Aptomat chống giật dạng tép có bảo vệ quá tải RCBO (Residual Circuit Breaker with Overcurrent protection).
Aptomat chống giật dạng khối có bảo vệ quá tải ELCB (Earth Leakage Circuit Breaker).

Aptomat chống giật (CB chống giật) có chức năng ngắt điện khi có dòng điện rò xuống đất hay có người bị điện giật.

Ngoài ra Aptomat chống giật ELCB, RCBO còn có chức năng bảo vệ quá tải tương tự như aptomat thường. Trong khi đó RCCB chỉ có chức năng chống dòng rò, cần phải kết hợp với MCB để bảo vệ quá tải. RCCB + MCB = RCBO.

2. Chức năng của Aptomat chống giật

Aptomat chống giật sẽ ngắt nguồn điện khi có dòng rò do sự cố hoặc có người chạm vào nguồn điện

30mA – ngưỡng dòng rò bảo vệ tiếp xúc trực tiếp với dòng điện
300mA – ngưỡng dòng rò có thể được sử dụng để bảo vệ tiếp xúc gián tiếp và bảo vệ khỏi nguy cơ cháy do rò rỉ dòng điện nhỏ.

Aptomat chống giật 1 pha + N: nó so sánh dòng điện chạy qua 2 dây: dây mát và dây lửa, nếu dòng điện này khác nhau quá một ngưỡng rò nhất định thì nó sẽ ngắt điện khỏi tải, không cho tải làm việc nữa. Nhà sản xuất thường thiết kế các ngưỡng rò 15mA, 30mA, 100mA, 200mA, 300mA, 500mA.

Aptomat chống giật 3 pha + N: nó so sánh dòng điện chạy qua 3 dây pha và dây trung tính, nếu dòng điện này khác nhau quá một ngưỡng rò nhất định thì nó ngắt.

3. Cấu tạo và nguyên lý hoạt động

3.1. Aptomat chống giật dùng cho 1 pha + N:

Người ta cho 2 dây : Dây mát và dây lửa đi qua 1 biến dòng có lõi sắt hình xuyến, đây là 1 cái biến thế lõi xuyến thông thường với cuộn sơ cấp 1 vòng dây (chính là 2 dây mát và lửa đi qua tâm biến thế) và cuộn thứ cấp vài chục vòng dây, biến thế này bằng khoảng cái nhẫn cưới.

Như chúng ta biết: dòng điện đi ra ở dây nóng về ở dây mát (và ngược lại: ra dây mát về dây nóng) là ngược chiều nhau, có nghĩa là từ trường biến thiên chúng sinh ra trong lõi sắt của biến dòng là ngược chiều nhau. Nếu 2 dòng điện này bằng nhau, 2 từ trường biến thiên sẽ triệt tiêu nhau làm điện áp ra của cuộn thứ cấp biến dòng = 0.

Nếu điện áp qua 2 dây bị rò, dòng điện trên 2 dây khác nhau, hai từ trường biến thiên sinh ra trong lõi sắt khác nhau làm xuất hiện dòng điện cảm ứng trên cuộn thứ cấp của biến dòng, dòng điện này được đưa vào IC để kiểm tra xem có lớn hơn dòng rò an toàn không?

Nếu lớn hơn ví dụ là 15mA thì IC sẽ cấp điện cho Triac cấp điện cho cuộn hút của Aptomat. Để phát hiện dòng rò lớn vài trăm mA thì không cần dùng đến IC (vì mạch điện IC phức tạp và chi phí cao) mà dùng ngay lực điện từ tạo ra khi có dòng điện chạy trong cuộn dây để đóng ngắt aptomat.

3.2. Aptomat chống giật dùng cho điện 3 pha 3 dây

Tương tự như trên với 3 dây pha đi qua tâm biến dòng.

3.3. Aptomat chống giật dùng cho điện 3 pha 4 dây

Tương tự như trên với 3 dây pha và dây trung tính đi qua tâm biến dòng.

Sơ đồ nguyên lý hoạt động của Aptomat chống giật

Sơ đồ nguyên lý hoạt động của Aptomat chống giật

4. Các thông số kỹ thuật của Aptomat chống giật

Aptomat chống giật chia ra 2 loại cơ bản là loại chỉ có chức năng chống giật (RCCB) và loại có cả chức năng bảo vệ quá tải (RCBO, ELCB). Tùy theo từng loại có thể có đầy đủ hoặc một số thông số kỹ thuật như sau:

In: Dòng điện định mức In = 100A, khi dòng điện lớn hơn 100A aptomat sẽ tác động.

Dòng rò: Aptomat chống giật thường được chế tạo dòng rò cố định ở mức 15mA, 30mA hoặc dòng rò điều chỉnh được các mức 100mA / 200mA / 300mA / 500mA (có lẫy gạt để chọn mức dòng rò tưng ứng). Khi dòng điện rò vượt quá dòng rò như trên thì aptomat chống giật sẽ tác động.

Ue: Điện áp làm việc định mức.

Icu: Dòng cắt ngắn mạch là khả năng chịu đựng dòng điện lớn nhất của tiếp điểm trong 1 giây.

Icw: Khả năng chịu dòng ngắn mạch trong 1 đơn vị thời gian.

Ics: khả năng cắt thực tế khi xảy ra sự cố của thiết bị. Khả năng này phụ thuộc vào từng nhà sản xuất do công nghệ chế tạo khác nhau.

AT: Ampe Trip (dòng điện tác động).

AF: Ampe Frame (dòng điện khung).

Mechanical/electrical endurace: Số lần đóng cắt cơ khí cho phép / số lần đóng cắt điện cho phép.

5. Hình dáng của Át chống giật

Aptomat chống giật có hình dáng giống át thường nhưng kích thước bằng hoặc to hơn 1 chút.

Ngoài nút gạt ON-OFF, aptomat chống giật còn có thêm 1 nút TEST bên cạnh để kiểm tra xem Aptomat có làm việc tốt không.

Trên mặt aptomat chống giật có ghi các thông số: điện áp, dòng tải, thời gian tác động và dòng rò. Thông thường có các ngưỡng dòng rò 15mA, 30mA, 100mA, 200mA, 300mA, 500mA.

6. Hướng dẫn chọn Aptomat chống giật

Khi lựa chọn Aptomat chống giật cần lưu ý một số vấn đề sau để tránh chọn nhầm không thể sử dụng được:

1 Chọn loại aptomat: Aptomat chống giật có chức năng bảo vệ quá tải (RCBO, ELCB) có thể dùng thay thế aptomat thường nhưng vì cấu tạo phức tạp hơn nên loại này thường có dòng cắt ngắn mạch thấp. Sử dụng RCBO, ELCB sau aptomat thường sẽ bảo vệ hệ thống điện tốt hơn. Đối với Aptomat chỉ có chức năng chống giật (RCCB) bắt buộc phải lắp sau aptomat thường.

2 Chọn số pha / số cực: Sai lầm thường thấy nhất là chọn Aptomat chống giật 3 pha (3 cực) lắp cho hệ thống 3 pha tải hỗn hợp (tải 1 pha, 3 pha, sử dụng trung tính) dẫn tới át chống giật bị nhảy.

Đối với tải 3 pha hỗn hợp phải sử dụng Át chống giật 4 pha (hay còn gọi là 3 pha 4 cực, 3P + N). Đối với điện 1 pha (1 dây pha + 1 dây trung tính) phải sử dụng aptomat 2 pha (1 pha 2 cực, 1P + N). Át chống giật 3 pha 3 cực chỉ dùng được cho tải 3 pha 3 dây không có trung tính như động cơ 3 pha.

3 Chọn dòng định mức: Đối với RCBO, ELCB chọn dòng định mức căn cứ vào công suất sử dụng tương tự như chọn Át thường. Đối với át chống giật không bảo vệ quá tải RCCB thì chọn dòng định mức bằng hoặc lớn hơn dòng định mức át thường lắp cùng RCCB.

4 Chọn dòng rò: Át chống giật thường có 3 loại theo dòng rò 15mA, 30mA, 100/200/500mA. Thông thường các hệ thống nhỏ, các khu vực dân dụng dùng át chống rò 30mA. Các khu vực sản xuất công suất lớn thường dùng át chống rò 100/200/500mA.

7. Cách lắp đặt aptomat chống giật

Bước 1: Ngắt nguồn điện và hệ thống điện ở không gian lắp đặt

Bước 2: Bắt vít aptomat chống giật vào tủ điện hoặc bảng điện, có nắp đậy.

Khi bắt vít thì bạn nên bắt vít thật chắc chắn và cẩn thận để không bị lỏng lẻo trong quá trình sử dụng thiết bị điện. và đặt đầu line ở phía trên, đầu load ở phía dưới

Bước 3: Đấu dây điện vào aptomat chống giật:

Khi đấu dây điện vào aptomat chống giật thì nguồn AC được gắn vào đầu line, đầu ra thì gắn với phụ tải vào các cọc load.

Không nên gắn ngược lại vì sẽ dễ gây chập cháy điện và nguy hiểm cho người sử dụng.

Dây nóng phải đấu vào chân L, dây nguội vào chân N.

Bước 4: Hoàn thiện lắp đặt:

Sau khi lắp đặt xong aptomat chống giật bạn không nên chủ quan sử dụng luôn mà cần kiểm tra lại hệ thống điện để xem aptomat chống giật có hoạt động được không để điều chỉnh một cách kịp thời.

8. Các lưu ý khi sử dụng Aptomat chống giật

Không dùng ở nơi ẩm ướt, lắp aptomat chống giật cho bình nước nóng thì nên đặt ở ngoài nhà tắm.

Phải test trước khi dùng. Test ít nhất 1 lần /tháng để kiểm tra thiết bị còn hoạt động tốt không?

Khi mắc aptomat chống giật, phía trên aptomat là điện vào, phía dưới là điện áp ra tải, nếu đấu ngược sẽ chết aptomat ngay khi có dòng.

9. Aptomat chống giật loại nào tốt

Trên thị trường hiện nay có rất nhiều thương hiệu thiết bị điện điện sản xuất dòng sản phẩm Át chống giật.

Có những loại chất lượng rất tốt nhưng, cũng có nhưng loại mà chất lượng chưa đạt yêu cầu theo những quy chuẩn đặt ra cho dòng cb chống giật. Câu hỏi đặt ra là làm thế nào người sử dụng chọn được những sản phẩm có chất lượng tốt, an toàn cho chính bản thân mình, và những người thân trong gia đình mà giá cả lại hợp lý.

Dưới đây chúng tôi xin phép đưa ra 3 dòng sản phẩm cb chống giật mà chúng tôi cho là sử dụng được. Bạn đọc có thể tham khảo qua!

Aptomat chống giật Schneider

Được đánh giá cao từ các chuyên gia lẫn người sử dụng bởi chất lượng và độ an toàn và chính xác cao.

Sản phẩm cb chống giật Schneider đến từ tập đoàn sản xuất thiết bị điện của Pháp đạt được nhiều chứng chỉ quốc tế về chất lượng cũng như trải qua quá trình kiểm định vô cùng khắt khe trước khi đến tay người tiêu dùng.

Giá thành của các sản phẩm cb chống giật Schneider khá cao nhưng bên cạnh đó cũng đồng nghĩa với việc chất lượng sản phẩm là rất tốt.

Át chống giật Schneider

Át chống giật Schneider

Aptomat chống giật Panasonic

CB chống giật Panasonic nói riêng và các sản phẩm thiết bị điện đến từ thương hiệu này nói chung đều có chất lượng cực tốt, độ bền và độ an toàn cao.

Sản phẩm sử dụng bộ cảm biến dòng rò do Panasonic tự nghiên cứu và phát triển có độ nhạy và độ chính xác cao, thời gian phản hồi của thiết bị nhỏ giúp an toàn cho người sử dụng.

Át chống giật Panasonic

Át chống giật Panasonic

Aptomat chống giật Sino

Không được đánh giá quá cao như 2 dòng cb chống giật vừa kể trên nhưng Sino mang đến sự yên tâm cho người sử dụng bởi chất lượng của sản phẩm, thiết kế tinh tế, đa dạng về kiểu dáng mà còn tích hợp cho người dùng nhiều chức năng sử dụng khác khau bao gồm: chống rò; chống giật; bảo vệ quá tải.

Là thương hiệu dành cho mọi công trình nên cb chống giật Sino sẽ là lựa chọn tuyệt vời cho những gia đình nhỏ với chất lượng và giá thành vô cùng hấp dẫn.

Át chống giật SINO

Át chống giật SINO

Cảm ơn Các bạn đã xem qua bài viết.